Inleiding
Immunotherapie is de enige vorm van allergiebehandeling die de oorzaak van de allergie aanpakt. Wij gebruiken hier de term immunotherapie, omdat het duidelijk is dat het hier om immunotherapie voor allergie gaat. Op andere plaatsen zult u vaak de term allergie immunotherapie lezen.
In onze KNO-praktijk kunnen wij allergie immunotherapie (AIT) starten.
Werkingsmechanisme immunotherapie
Bij immunotherapie wordt het allergeen – waarvoor een patiënt allergisch is – in kleine hoeveelheid toegediend. Het doel van de behandeling is het lichaam langzaam te laten wennen aan (tolerant te maken voor) dat allergeen. Het afweersysteem zal dan na verloop van tijd minder heftig, minder vaak of niet meer met allergische klachten reageren.
Redenen voor immunotherapie
Reden voor nu
Immunotherapie kan binnen enkele maanden (bij huisstofmijtallergie) of in het volgende bloeiseizoen van grassen een gunstige invloed hebben op het natuurlijke beloop van de ziekte, zodat u dan al minder allergische klachten heeft.
Reden voor later
Immunotherapie kan het ontwikkelen van astma tegenhouden.
Patiëntenselectie voor onze praktijk
Geschikte patiënten
- Als u onvoldoende baat heeft bij vermijding van het allergeen (zie allergietips).
- Als medicijnen u onvoldoende helpen.
- U gemotiveerd bent deze belastende (bij injecties) behandeling geheel te volgen.
- U op de hoogte bent van de bijwerkingen, de intensiteit (frequentie van de injecties of zuigtabletten), de duur van de behandeling en het te verwachten resultaat.
- Als u vijf jaar of ouder (bij graspollenallergie) of ouder dan twaalf (bij huisstofmijtallergie) bent.
Ongeschikte patiënten
- Als u een aandoening heeft die de werking van het afweersysteem beïnvloedt.
- Als u ernstig astma heeft.
- Als u ß-blokkers gebruikt, bijvoorbeeld vanwege een hoge bloeddruk.
- Als u kanker heeft.
- Als u een ernstige ontsteking in de mond heeft (bij gebruik zuigtabletten).
Vormen van immunotherapie
Bij immunotherapie kunnen allergenen op twee verschillende manieren worden toegediend met:
een smelttablet onder de tong
Opname van de allergenen vindt plaats door het mondslijmvlies onder de tong (sublinguaal). Dit wordt ook SLIT genoemd: sublinguale immunotherapie.
U vindt een handleiding voor de graspollensmelttablet, huisstofmijtsmelttablet en boompollentablet op internet.
een injectie in de arm
Opname van allergeen vindt plaats met een onderhuidse injectie (subcutaan) in het vetweefsel van de arm. Dit wordt ook SCIT genoemd: subcutane immunotherapie.
U vindt een handleiding voor de huisstofmijtinjectie, boompolleninjectie en kattenepitheelinjectie op internet.
Immunotherapie met smelttabletten
De eerste inname van een graspollen- of huisstofmijtsmelttablet dient op onze polikliniek plaats te vinden. U blijft daarna een half uur onder het zicht van onze doktersassistente zitten. Na de eerste inname kunt u daarna dagelijks thuis een smelttablet onder de tong nemen (steeds met tussenpozen van ongeveer 24 uur).
Een smelttablet moet tenminste 1 minuut onder de tong worden gehouden totdat deze volledig is opgelost en kan dan worden doorgeslikt. U dient het gehele jaar door de smelttabletten te laten smelten onder de tong; dus ook in het graspollenseizoen. Ter ondersteuning van het continueren van deze behandeling levert de leverancier van dit medicijn een goed ondersteuningsprogramma.
Er zijn graspollensmelttabletten , boompollensmelttabletten en huisstofmijtsmelttabletten in de handel.
Immunotherapie met injecties
De hoeveelheid allergenen die met injecties wordt toegediend wordt in een aantal stappen verhoogd (= instelfase) totdat een dosis is bereikt die gedurende de gehele periode van behandeling wordt toegediend (= onderhoudsfase).
Na iedere injectie in de instelfase blijft u een half uur op de KNO-polikliniek, zodat een KNO-arts in de buurt is als uw lichaam een heftige reactie heeft op de injecties. De injecties na de instelfase moeten verder door de huisarts worden gegeven. Voor aanvang van de behandeling moet wel duidelijk zijn of deze daartoe bereid is.
Aanvang behandeling
Smelttabletten (SLIT)
Er zijn nu drie smelttabletten op de markt, voor gras- en boompollen en huisstofmijt:
Graspollensmelttablet
De behandeling graspollensmeltabletten kan het hele jaar beginnen. De voorkeur heeft starten buiten het seizoen, vanaf september. Om effect te bemerken in het eerstvolgende graspollen seizoen is starten 4 maanden voor het seizoen aanbevolen. Zie ook de instructiefilm van ALK. Behandeling is mogelijk vanaf 5 jaar.
Huisstofmijtsmelttablet
De huisstofmijtsmelttablet is mogelijk voor huisstofmijtpatiënten vanaf de leeftijd van 12 jaar. De behandeling kan op ieder moment in het jaar beginnen.
Boompollensmelttablet
De bompollensmelttablet is mogelijk voor patiënten met boompollenallergie vanaf de leeftijd van 18 jaar. De behandeling kan op ieder moment in het jaar beginnen. Voorkeur heeft te starten buiten het seizoen, vanaf juni. Om effect te bemerken in het eerstvolgende boompollen seizoen is starten 4 maanden voor het seizoen aanbevolen.
Injecties (SCIT)
Immunotherapie met injecties voor katten- en huisstofmijtallergie kunnen het hele jaar door gestart worden; injectiekuren tegen graspollen- en bomenallergie begint direct na het allergieseizoen.
Duur immunotherapie
Omdat het enige tijd duurt voordat het lichaam niet meer zo heftig reageert op het allergeen, is het advies – van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) – om een behandeling met allergie immunotherapie (AIT) tenminste drie achtereenvolgende jaren voort te zetten voor het best mogelijke resultaat.
Welk resultaat mag u verwachten van immunotherapie?
De allergische klachten nemen na immunotherapie met 50 tot 80 procent af. Na één jaar is overigens al veel van deze vermindering van klachten te merken.
Waar vindt immunotherapie plaats?
Smelttabletten (SLIT)
Immunotherapie met smelttabletten (sublinguaal) vindt thuis plaats. De eerste tablet neemt u uit voorzorg onder toezicht op de polikliniek in. U wacht na inname 30 minuten voordat u vertrekt zodat we kunnen observeren of er bijwerkingen optreden.
Injecties (SCIT)
De beginfase van de subcutane immunotherapie vindt in het ziekenhuis plaats. Volgend op de eerste injectie komt u veertien weken achter elkaar één keer per week terug voor 1 injectie, waarbij steeds een beetje meer allergeen wordt toegediend. Iedere injectie in deze start fase kan een allergische reactie uitlokken. U moet dus 30 minuten ter observatie op de polikliniek blijven wachten, om er zeker van te zijn dat er geen bijwerkingen optreden. Na vijftien weken heeft u de onderhoudsdosering bereikt. In overleg gaat u voor de vervolginjecties naar de huisarts.
In de onderhoudsfase krijgt u verder bij de huisarts dan om de 4 – 6 weken een injectie.
Bijwerkingen
Bijwerkingen komen niet vaak voor en dan voornamelijk nog bij SCIT. De bijwerkingen worden ingedeeld als:
Plaatselijk
De plaatselijke bijwerkingen bestaan uit zwelling, roodheid, jeuk en/of gevoeligheid onder de tong of rondom de injectieplaats.
Bij SCIT ontstaat dan zwelling en jeuk op de plek waar de injectie gegeven is. Soms treedt de zwelling pas na 5 – 6 uur op. Een ijspakking (coldpack) of nat verband helpt tegen de zwelling. Ook kunt u – tenminste 1 uur van te voren – een antihistaminicum innemen.
Algemeen
Algemene bijwerkingen kunnen bij SCIT bestaan uit jeukende, tranende ogen, verstopte neus, loopneus en galbulten. Verder kan kortademigheid optreden. U kunt ook last krijgen van vermoeidheid.
In zeer uitzonderlijke gevallen zijn de algemene reacties ernstiger en kan uw bloeddruk dalen. Wanneer dit het geval is, dan krijgt u een injectie met adrenaline of injecteert u zichzelf, die er voor zorgt dat de bloeddruk weer stijgt.
Risico’s van immunotherapie
Tijdens het geven van de injecties kunt u de allergieklachten krijgen die u herkent als uw oude allergieklachten. Deze klachten kunt u onderdrukken met dezelfde medicijnen die u voorheen ook gebruikte. Wanneer u deze medicijnen niet (meer) heeft, kunt u de KNO-arts om een recept vragen.
Keuze leverancier van immunotherapie
Wij hebben een bewuste keuze gemaakt voor één leverancier (ALK) van al onze immunotherapie-producten:
- op deze manier bouwen wij een degelijke ervaring op;
- verminderen wij het risico van fouten ten gevolge van door elkaar lopende soorten immunotherapie;
- ALK levert alle vormen (sublinguaal en subcutaan) van geregistreerde immunotherapie voor alle allergenen;
- het hoofdkantoor – in Kopenhagen – is door ons meerdere malen bezocht: de filosofie van ALK is uitermate goed;
- de research- en productiefaciliteiten zien er buitengewoon betrouwbaar uit;
- wetenschappelijk onderzoek is bij ALK het meest zorgvuldig en uitgebreid onderbouwd;
- alle immunotherapie wordt voor 100% vergoed. (in 2022)
De vakgroep KNO heeft geen financiële relatie met ALK.
Kosten
Normaal gesproken wordt immunotherapie vergoed vanuit de basis verzekering. Voor het starten van de behandeling adviseren wij u dit te controleren bij uw zorgverzekeraar. Er moet wel sprake zijn van een medische noodzaak, bijvoorbeeld dat uw dagelijks leven door de allergie wordt beïnvloed. Voor de zorg die u ontvangt betaalt u jaarlijks wel uw eigen risico. De kuur duurt drie jaar tot vijf jaar.
