Brokgevoel

Inleiding

Een brokgevoel in de keel (ook wel globusgevoel genoemd) komt vaak voor. Veel patiënten zijn hierover gespannen, maar over het algemeen is het een onschuldig probleem. Mogelijke bijkomende klach­ten hierbij kunnen zijn:

• een slijmprop in de keel die niet weggeslikt kan worden,
• een gevoel dat er een graat of een korreltje in de keel zit,
• een branderige, pijnlijke of geïrriteerde keel.

Het (brok)gevoel zit meestal ter hoogte van het strottenhoofd. Hierdoor ontstaat de neiging steeds te schrapen, te kuchen of te vaak slikken. Hierbij kan altijd wel wat slijm geproduceerd worden. Van een brokgevoel wordt gesproken als er géén lichamelijke afwijking gevonden wordt die de klacht kan verklaren.

Oorzaken van een onschuldig brokgevoel

Er zijn 3 belangrijke oorzaken van een brokgevoel, die gecombineerd kunnen voorkomen en el­kaar kunnen versterken:

• Tijdens het slikken, maar ook bij schrapen en kuchen, worden bepaalde keel- en hals­spie­ren aangespannen. U kunt dat bijvoorbeeld zien aan de adamsappel (het vooruitstekend bovenste gedeelte van het strottenhoofd), die bij de slikbeweging op en neer gaat. Als de spieren gespannen blijven kan dit tot gevolg hebben dat een brok in de keel gevoeld wordt. Als u minder gespannen bent, heeft u vaak minder last.
• Het brokgevoel kan ook ervaren worden als een slijmgevoel in de keel. Normaal neus­slijm­vlies produceert elke dag veel slijm, dat regelmatig moet worden doorgeslikt. Hierbij komt ook nog het speeksel. Samen is dat een paar liter per dag, dat we doorslikken zonder het te weten. Maar als u zich deze productie van slijm en speeksel bewust wordt, kunt u dit als een brokgevoel ervaren.
• Hoesten en m.n. schrapen van de keel maakt kleine ‘schaafwondjes’ in het slijmvlies. Zo’n wondje kan een brokgevoel geven, omdat het een afwijkend, droog, schraal plekje is.

Onderzoek naar een lichamelijke oorzaak

Flexibel keelonderzoek

Om de keel goed te kunnen onderzoeken is een kleine flexibele fiberscoop (een 4 mm dik slangetje) nodig. Het slangetje wordt via de neus ingebracht. Wanneer u door de neus in- en uitademt, blaast u de weg voor het slangetje open. Het invoeren van het slangetje is niet gevoelloos, maar doet geen pijn. Hierna begint het onderzoek, waarbij de keel en de stembanden goed kunnen worden beoordeeld. Het onderzoek duurt 1 à 2 minuten en u kunt op eigen gelegenheid naar huis.

Röntgenfoto’s

Het is zelden nodig röntgenfoto’s van de neusbijholten, hals en/of slokdarm te maken.

Wat kan aan een brokgevoel gedaan worden?

Geruststelling

Het is vaak al een opluchting wanneer de KNO-arts geen afwijkingen vindt. Door deze geruststelling verdwijnt de klacht vaak vanzelf. Dit vindt meestal geleidelijk plaats, met af en toe nog op­spe­len van het brokgevoel. Na verloop van weken tot maanden is het definitief verdwenen.

Stress vermijden

Spanningen en problemen kunnen zich in verschillende lichamelijke klachten uiten. Bij de één in rugklachten of hoofdpijn, bij de ander in een brokgevoel. Uw huisarts kan helpen uw probleem onder woorden te brengen en kan zo nodig een andere hulpverlener inschakelen.

Antischraapadvies

Met hoesten en schrapen tracht u het slijm in de keel, een kriebel of brokgevoel weg te werken. Die sensatie komt echter snel weer terug. Het is daarom beter een slokje water te drinken of even te neuriën (zoemen). Daardoor gaat het slijm geleidelijker over het (droge) schaafwondje heen. Wanneer u zich bewust kunt maken dat u schraapt en dat vervolgens probeert te vervangen door neuriën, dan krijgt u uw klacht onder controle.

Vochtig houden (keel)slijmvlies

Probeer zo veel mogelijk door de neus te ademen, dan droogt het (keel)slijmvlies niet uit. Van alle (huis)middeltjes tegen brokgevoelens veroorzaakt door droog slijmvlies, lijkt bosbessensap nog het best te werken.

Logopedie

Soms kan logopedie behulpzaam zijn bij het bestrijden van de klacht. U leert dan oefeningen waarbij u leert de keel- en halsspieren beter te ontspannen. De KNO-arts zal met u een inschatting maken of dit een zinnige behandeling voor u is.

Als de klacht blijft bestaan

Als het brokgevoel niet verdwijnt of als er klachten bijkomen, vraag dan een nieuw onderzoek aan. Soms heeft een op brokgevoel lijkende klacht toch een lichamelijke oorzaak. De KNO-arts geeft meestal aan wanneer de klacht geheel verdwenen zou moeten zijn.