Inleiding
Heeft u last van een permanent piepen, fluiten, bonken, kraken, kloppen, brullen, tikken, ruisen of suizen in de oren, dan heeft u last van chronisch oorsuizen. U bent niet alleen, want in Nederland heeft wel 1 op de 10 mensen hier last van.
Oorsuizen – ook wel tinnitus genoemd – is geen welvaartskwaal en het komt voor in alle lagen van de bevolking: van arm tot rijk, van jong tot oud. Er zijn ook veel beroemde mensen die er last van hebben.
Subjectieve tinnitus komt het meeste voor. Dit betekent dat het geluid alleen door de patiënt zelf gehoord wordt.
Wilt u meer lezen over het “verleden” en de “toekomstverwachtingen” van tinnitus, klik dan hier.
Als de eerste klachten zich voordoen
U ziet niet aan iemand of hij/zij last heeft van oorsuizen en als u het zelf niet hebt, is het ook nauwelijks voor te stellen hoeveel last oorsuizen met zich mee kan brengen.
Bij veel mensen leiden de eerste verschijnselen tot de angst dat het nooit meer zal overgaan en dat het leven nooit meer zo wordt als het geweest is. Boosheid en machteloosheid zijn het gevolg. Autoriteiten op dit gebied zeggen dat er een rouwperiode nodig is om het verlies van stilte te verwerken.
Concentratieproblemen, slapeloosheid, verlies van sociale contacten, onbegrip bij de omgeving (privé en werk) zijn allemaal gevolgen die bekend zijn.
Wat is oorsuizen?
Oorsuizen manifesteert zich op verschillende manieren (zie de inleiding). De meeste patiënten ervaren het geluid in de oren als een (hoge) pieptoon, als geruis of als een combinatie van de twee. Vaak is de pieptoon van dezelfde toonhoogte waar ook het gehoorverlies is opgetreden. Er is dan een duidelijk verband met gehoorverlies.
Belangrijk is het dat de geluiden niet van buiten komen en voor anderen niet waarneembaar zijn (subjectief oorsuizen).
Wat zijn mogelijke oorzaken van oorsuizen?
In de meeste gevallen is het oorsuizen het gevolg van een gehoorverlies. De meest voorkomende oorzaak is ouderdomsslechthorendheid. Een goede tweede oorzaak is lawaaibeschadiging. zeldzamere oorzaken zijn plotselinge doofheid, hoofdtrauma, ziekte van Ménière en slechthorendheid ten gevolge van medicijngebruik. In zeer uitzonderlijke gevallen wordt oorsuizen ook wel eens veroorzaakt door een gezwel aan de gehoor- of evenwichtszenuw (brughoekgezwel). Maar tinnitus kan ook samenhangen met andere kwalen, zoals een beschadiging aan de wervelkolom (whiplash), aandoeningen in het nek-, kaak- en mondgebied en in het bloedvatstelsel.
Oorsuizen door een ooraandoening
De in de oren gelegen oorzaken van oorsuizen worden onderscheiden naar hun plaats in het buitenoor, middenoor en binnenoor.
Buitenoor
Oorzaken die liggen in het buitenoor (oorschelp en gehoorgang) komen weinig voor. Via het buitenoor wordt geluid naar het middenoor geleid. Als de gehoorgang verstopt is met oorsmeer, kan dat oorsuizen veroorzaken.
Middenoor
Aandoeningen van het middenoor die oorsuizen kunnen veroorzaken zijn bijvoorbeeld:
- een slecht functionerende buis van Eustachius (zoals bij griep of chronische verkoudheid),
- middenoorontsteking,
- vochtophoping in het middenoor,
- een gaatje in het trommelvlies,
- otosclerose (verkalking van de stijgbeugel).
Binnenoor
Het binnenoor is het slakkenhuis. Beschadiging van haarcellen (het begin van de gehoorzenuw) in het slakkenhuis kan een pieptoon veroorzaken. De gehoorzenuw geeft geen signalen meer door naar de hersenen. De hersenen “missen” geluid en gaan dit geluid zelf “aanmaken”. Dit wordt ook wel fantoomgeluid genoemd.
De belangrijkste vertegenwoordigers van deze groep zijn ouderen. (Beginnende) ouderdomsslechthorendheid (presbyacusis) gaat namelijk erg vaak samen met oorsuizen.
Maar ook beschadiging van het binnenoor door
- lawaai,
- doorbloedingsstoornissen,
- een trauma,
- infecties of
- medicijngebruik
kunnen de oorzaak zijn.
Oorsuizen door een niet-ooraandoening
Ook kan oorsuizen worden veroorzaakt door aandoeningen die niets met het oor te maken hebben, zoals:
- beschadiging van de wervelkolom (whiplash),
- aandoeningen in nek-, kaak- en/of mondgebied,
- aandoeningen in het bloedvatstelsel,
- multiple sclerose.
In zeer uitzonderlijke gevallen wordt oorsuizen ook wel eens veroorzaakt door een goedaardig gezwel aan de evenwichtszenuw (brughoektumor).
Aan welke oorzaken van oorsuizen is iets te doen?
Oorsuizen kent dus vele oorzaken en als een patiënt met deze klacht bij een KNO-arts komt, zal er eerst worden nagegaan of er een duidelijke oorzaak kan worden aangewezen. Een oorsmeerprop kan worden verwijderd, een gehoorbeentje kan worden vervangen en een infectieziekte, chronische verkoudheid en een middenoorontsteking kunnen veelal worden behandeld.
Dat geldt ook voor de aandoeningen aan het kaakgewricht, het nek- en halsgebied en voor tumoren, die – zoals gezegd – zelden voorkomen.
Zijn er geen direct medisch behandelbare oorzaken aan te wijzen, dan is de kans groot dat het geluid in de oren of het hoofd aanwezig zal blijven. Dan begint het proces van acceptatie en er mee leren omgaan. Maar in ernstige gevallen gaat dat vaak niet vanzelf.
Leven met oorsuizen
Oorsuizen is ongetwijfeld één van de meest onderschatte kwalen. Volgens sommigen is het te vergelijken met mensen die de hele dag pijn hebben. Er zijn mensen die zoveel last van hun tinnitus hebben, dat het hun hele leven is gaan beheersen of dat het zelfs leidt tot gedachten maar uit het leven te stappen. Ze kunnen maar weinig meer aan, zijn radeloos en verliezen vaak hun werk en ook nog hun dierbare vrienden.
Maar de meeste mensen lukt het uiteindelijk na verloop van tijd weer een normaal leven op te bouwen, ook met constant geluiden in het hoofd. Vaak duurt zo’n gewenningsperiode maanden tot jaren (adaptatieperiode). Patiënten zijn er dan niet van af, maar hebben geleerd het een plaats te geven in hun leven. Het geluid is er wel, maar ze zijn zich er niet meer voortdurend van bewust; ze zijn geadapteerd. Zij zijn weer de baas over hun leven in plaats van dat het geluid alles beheerst (zie ook deze pagina).
Er zijn verschillende aanpakken om het omgaan met oorsuizen te vergemakkelijken. Maar we spreken dan over aanpak en niet langer over effectieve medische behandelingen om van de kwaal af te komen.
Lotgenotencontact kan erg belangrijk zijn in de verwerking van tinnitus. Interessan in dit verband is deze podcastserie over tinnitus.
Hoe pakken wij het aan?
De KNO-artsen van het BovenIJ Ziekenhuis vinden dat iedere tinnituspatiënt tenminste één keer door een KNO-arts moet worden gezien en onderzocht. Als een medische behandeling mogelijk is, zal dat worden gedaan. Er zal duidelijke uitleg gegeven worden en zo nodig zal geruststelling plaatsvinden. Er wordt gekeken naar de ernst van de klachten. Wat is de beste aanpak als er geen medische behandeling mogelijk is?
Als u een afspraak maakt, print dan deze tinnitusvragenlijst uit, vul hem in en breng deze mee naar de polikliniek. Lever hem in, als u zich aanmeldt.
Wij verrichten KNO-onderzoek en audiometrisch onderzoek. Dit laatste onderzoek omvat tenminste toon- en spraakaudiometrie en tinnitusanalyse.
Na een poliklinisch consult hebben wij een gesprek over uw tinnitusklacht en maken samen met u een inschatting welke “oorsuisaanpak” voor u de beste is. Deze “aanpak” kan veelal plaatsvinden hier in Amsterdam-Noord. Soms is de aanpak beter mogelijk in Amsterdam-West.
Wij hebben gelukkig een nauwe band met het Audiologisch Centrum (AC) in Amsterdam-West. De aanpak door dit AC kunnen wij dan eventueel ook voor u regelen.
Tot slot
De belangrijkste boodschap die te lezen is in de meeste boekjes die de laatste jaren voor en door patiënten over oorsuizen zijn geschreven (zie ook onder ‘Literatuur’), doet vooral een beroep op mensen om zichzelf van de last van tinnitus te bevrijden. Men moet niet bij de pakken neer gaan zitten en niet blijven zoeken naar een remedie die er niet is. In paniek raken en gaan denken dat het leven de moeite niet meer waard is, is niet verstandig.
Nee, oorsuispatiënten moeten het – met hulp – vooral zelf doen door:
- zich bewust te worden van wat verlichting geeft,
- zich te realiseren wat de kwaal verergert,
- bij zichzelf na te gaan welk gedrag de last van oorsuizen vergroot,
- te ervaren bij welke emoties de last van oorsuizen toeneemt,
- bij zichzelf na te gaan, welke emoties door het oorsuizen worden opgeroepen,
- te leren ontspannen, ook bij de aanwezigheid van een stress verhogend continu geluid in het hoofd.
Herstel begint met het besef dat het niet helpt om je er tegen te blijven verzetten. Steeds vaker is de boodschap dat oorsuispatiënten zelf de sleutel in handen hebben die toegang geeft tot een leefbaar bestaan, ook met een constant gefluit, gebonk of gepiep in het hoofd.
Tinnitusvragenlijst
Het inschatten hoe erg uw oorsuizen is, doen wij met een tinnitusvragenlijst. U kunt deze lijst uitprinten en ingevuld meenemen.
Wij hechten belang aan de uitslag, omdat we zo beter kunnen inschatten wat de tinnitus voor u betekent.
De gradering in ernst wordt uitgedrukt in een getal:
- Graad 1: 0-30 (geen of zeer milde tinnitusklacht);
- Graad 2: 31-46 (milde tinnitusklacht);
- Graad 3: 47-59 (ernstige tinnitusklacht);
- Graad 4: meer dan 59 (zeer ernstige tinnitusklacht).
Betrouwbare websites over oorsuizen
Er zijn op internet veel websites over oorsuizen te vinden. Wij maakten voor u een selectie van betrouwbare websites over tinnitus:
Artikelen over oorsuizen
Boeken over oorsuizen
- Eerste hulp bij oorsuizen – Olav Wagenaar
- Tussen rust en ruis – Mary van Duuren
- Leven met oorsuizen – Franz Ganz
- Help, het is nooit stil – R. Hallam
- Onbesuisd – Barbara Muller
- 101 vragen over oorsuizen en andere hoorproblemen – Nic van Son
- Tinnitus, living with noises in your head – M. O´Toole
Naar de pagina waar uitleg wordt gegeven over tinnitusaanpak.
